Του Ευθύμη Λεκάκη
Μετά την πτώση της Χούντας, τον Ιούλη 1974, η διορισμένη από τους στρατηγούς κυβέρνηση Καραμανλή, υιοθέτησε την Συντακτική Πράξη της 1ης Αυγούστου 1974, η οποία επανέφερε σε ισχύ το Σύνταγμα του 1952, χωρίς τις διατάξεις που αναφέρονταν στη μορφή του Πολιτεύματος ως Βασιλευόμενη Δημοκρατία (αυτό βέβαια, ήταν παράνομο, αλλά έτσι βόλευε τότε… άλλωστε είχε κοροϊδέψει τον Κοκό, ότι θα έρθει στην Ελλάδα, να προετοιμάσει το έδαφος και θα τον καλέσει επίσημα. Κι αυτός, ο χάνος, τον πίστεψε, λες και δεν ήξερε τι σημαίνει Καραμανλής). Με την Συντακτική Πράξη της 4ης Σεπτέμβρη 1974, ορίζεται με σαφήνεια ότι η μορφή του πολιτεύματος θα λυθεί οριστικά με Δημοψήφισμα το πολύ σε 45 μέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες έγιναν στις 17 Νοέμβρη 1974. Έτσι στις 13 Νοέμβρη, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής ανακοινώνει ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 8 Δεκέμβρη του 1974.
Μέχρι το Δημοψήφισμα, Ανώτατος Άρχοντας του Κράτους συνέχισε να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της χούντας, στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης.
Στο δημοψήφισμα, το 69,2% των ψηφοφόρων τάσσεται υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας και υπέρ της βασιλευομένης το 30,8%. Το ποσοστό αποχής είναι 24,5%.
Στις 15 του Δεκέμβρη του 1974, υποβάλλει την παραίτησή του ο Πρόεδρος (εδώ γελάμε) της Δημοκρατίας, Φαίδων Γκιζίκης και στις 18 Δεκέμβρη εκλέχτηκε από τη Βουλή και ορκίστηκε ως προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, καθηγητής Διοικητικού Δικαίου, Μιχαήλ Στασινόπουλος.
Στη συνέχεια η Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή ψηφίζει το Σύνταγμα της Ελλάδας στις 7 Ιούνη 1975 (άρχισε να ισχύει από τις 11 Ιούνη), με το οποίο καθιερώθηκε η Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, και στις 19 Ιούνη 1975 η Βουλή εκλέγει τον υποστηριζόμενο από τη ΝΔ Κωνσταντίνο Τσάτσο πρώτο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με 210 ψήφους.
Στη φωτογραφία, τα ψηφοδέλτια του Δημοψηφίσματος της 8 Δεκέμβρη 1974.
